Choroba refluksowa przełyku, popularnie nazywana refluksem, polega na niefizjologicznym zarzucaniu kwaśnej treści żołądkowej do przełyku. Stan ten powoduje wyjątkowo uciążliwe objawy, takie jak zgaga, puste odbijania czy niepokojące pieczenie za mostkiem. Jej wystąpieniu sprzyjają czynniki środowiskowe, tj. nieprawidłowy sposób odżywiania, nadmierna masa ciała, brak aktywności fizycznej, stres, palenie tytoniu czy nadużywanie alkoholu. Dlatego w kontrolowaniu objawów refluksowej choroby przełyku istotne znaczenie ma modyfikacja stylu życia i zmiana nawyków żywieniowych.
Rola diety w refluksie przełyku
Ostatnie wyniki badań retrospektywnych sugerują, że właściwie dopasowana długotrwała dieta może być równie skuteczna, jak przyjmowanie inhibitorów pompy protonowej (IPP). Są to powszechnie stosowane leki, mające na celu redukcję objawów.
Okazuje się, że szczególnie dieta śródziemnomorska bazująca w głównej mierze na produktach roślinnych o niskim stopniu przetworzenia (tj. różnokolorowych warzywach i owocach, gruboziarnistych produktach zbożowych, roślinach strączkowych, orzechach, oliwie z oliwek) może istotnie zmniejszyć dolegliwości.
W ostatnich latach opracowano nawet specjalne skale oceniające potencjał refluksogenny poszczególnych produktów żywnościowych. Dzięki temu, każdy pacjent zmagający się z refluksem może skutecznie je wykorzystać w celu modyfikacji dotychczasowych nawyków żywieniowych i tym samym zmniejszenia uciążliwych objawów.
Trzeba podkreślić, że reakcja organizmu na określone pokarmy jest cechą indywidualną. Osoby mające refluks powinny uważać na spożycie produktów „niewskazanych”, ale to nie oznacza, że w ogóle nie mogą ich spożywać. Zdarza się, że objawy pojawią się po produktach, o których nie wspomniano i odwrotnie- część produktów nie będzie powodować żadnych objawów.
Żywność o wysokim potencjale refluksogennym
Jest to grupa produktów, którą należy wyraźnie ograniczać w jadłospisie:
-Tłuste mięso i jego przetwory (boczek, kiełbasa, salami, pasztet)
-Masło
-Orzechy (makadamia, laskowe, arachidowe, nerkowca)
-Owoce (awokado, granat, jabłka, jeżyny, kiwi, liczi, mango, czerwona porzeczka, rodzynki, oliwki zielone i czarne)
-Warzywa (kapusta kiszona, kalafior)
-Sosy do makaronu i/lub mięsa (carbonara, pesto, pomidorowy, pieczarkowy, vinegrette, bearneński, pieprzowy, roquefort, boloński)
-Majonez i musztarda
-Wszelkie rodzaje słodyczy
-Pełnotłusty nabiał
-Żywność typu “Fast Food”
-Pikantne przyprawy (np. curry).
Żywność o umiarkowanym potencjale refluksogennym
Produkty te można spożywać w rozsądnych ilościach:
-Owoce (brzoskwinia, gruszka, figa, pomarańcza, grejpfrut, nektarynka, morele, mandarynki, czarne jagody, maliny, truskawki, śliwki, gujawa, suszone śliwki)
-Warzywa (pomidory, rabarbar, cukinia, ziemniaki, ogórki konserwowe)
-Ryby (łosoś, sardynki, śledź)
-Wieprzowina (kotlety schabowe, łopatka)
-Baranina (kotlety)
-Półtłusty nabiał
-Chleb razowy
-Płatki kukurydziane
-Oliwa z oliwek
Żywność o niskim potencjale refluksogennym
Poniższe produkty można bezpiecznie regularnie włączać do diety:
-Warzywa (bataty, dynia, karczoch, szparagi, duszony szpinak, burak, marchew, brokuły, brukselka, seler, bakłażan, czerwona kapusta, gotowane pieczarki, cykoria endywia, koper włoski, cebula, szalotka, czosnek, por, papryka, natka pietruszki, zielona fasolka szparagowa, zielony groszek, zielona sałata, rzepa, soczewica, czerwona fasola)
-Owoce (arbuz, banan, melon, wiśnie)
-Niskotłuszczowy nabiał
-Świeże chude gatunki ryb (tuńczyk)
-Owoce morza (krewetki, homary, kraby, mięczaki)
-Konina, cielęcina, drób
-Miód,
-Produkty zbożowe (wszystkie odmiany ryżu, makaron spaghetti, chleb żytni, pszenica, kukurydza, owies).
Rola diety w chorobie refluksowej przełyku- podsumowanie
Wystąpieniu choroby refluksowej przełyku sprzyjają czynniki środowiskowe, tj. nieprawidłowa dieta, nadmierna masa ciała, brak ruchu, stres, palenie tytoniu czy nadużywanie alkoholu. Dlatego więc w kontrolowaniu objawów istotne znaczenie ma modyfikacja stylu życia i zmiana nawyków żywieniowych.
Pacjentom z refluksem zaleca się wprowadzenie w diecie zmian, polegających na unikaniu ciężkostrawnych, tłustych i smażonych potraw. Warto też unikać kwaśnych pokarmów, czekolady, napojów gazowanych, alkoholu i papierosów, kofeiny i ostrych przypraw.
Posiłki powinny być mniejsze, ale spożywane częściej i nie przed położeniem się do łóżka- ostatni posiłek należy zjeść najpóźniej 3 godziny przed snem.
W przypadku otyłości lub nadwagi zaleca się dążenie do redukcji masy ciała. Warto wypróbować także spanie na łóżku z wezgłowiem uniesionym o kilkanaście centymetrów. Poza tym pacjenci powinni zadbać o swój komfort psychiczny, redukowanie przewlekłego stresu przez techniki relaksacyjne czy spotkania z psychoterapeutą.
Usługi oferowane przez Medicept:
- recepta online – po konsultacji z lekarzem może być wystawiona na leki stałe i doraźne, czy też antykoncepcyjne,
- teleporada lekarska – dzięki niej można otrzymać skierowanie na dalsze badania, receptę na leki, czy też e-zwolnienie, jeżeli lekarz uzna, że pacjent nie jest w stanie wykonywać swoich obowiązków służbowych.
