Sen jest jednym z najważniejszych czynników, umożliwiających nam zachowanie równowagi psychicznej i fizycznej. Istnieją jednak sytuacje, kiedy odpoczynek nocny jest z jakichś względów niewłaściwy. Badanie snu fachowo nazywa się polismonografią. Jest to obowiązkowy punkt diagnostyki wszelkich zaburzeń snu. Na czym dokładnie polega? Jakie są wskazania do tego badania?
Rola snu w życiu człowieka
Sen to aktywność, której poświęcamy niemalże jedną trzecią naszego życia! Jego obecność wydaje nam się oczywista i mało kto zastanawia się nad jego istotą. Warto jednak mieć świadomość, iż jakość nocnego odpoczynku ma wpływ na działanie niemal wszystkich organów w ciele:
-w czasie nocnego wypoczynku dochodzi do odbudowy neuroprzekaźników i utrwalenia informacji zgromadzonych w ciągu dnia;
–udowodniono, że sen wpływa na odporność, zmniejszając ryzyko narażenia na infekcje;
-nawet krótkotrwałe zaburzenie snu ma istotnie negatywny wpływ na pracę tarczycy;
-nieoptymalny sen wpływa też działanie hormonów głodu i sytości, stężenie kortyzolu, insuliny i glukozy. W efekcie, osoby które śpią za mało mają większe predyspozycje do tycia i rozwoju cukrzycy czy insulinooporności;
-hormony (np. somatotropina) wydzielane podczas nocnego odpoczynku są odpowiedzialne za wzrost i regenerację organizmu, w tym za przyrost masy mięśniowej i kości;
-w efekcie zbyt krótkich faz snu dochodzi do zaburzenia wydzielania neurotransmiterów i hormonów stresu, co powoduje pogorszenie myślenia, stany podenerwowania i innych negatywnych reakcji emocjonalnych;
-zaburzenia snu to jeden z najpowszechniejszych wrogów libido- statystycznie u mężczyzn śpiących 4 godziny poziom testosteronu jest taki, jak u mężczyzn dziesięć lat starszych!
-dobry sen wpływa też na urodę- skóra zostaje intensywnie dotleniona i zregenerowana, zwiększa się produkcja melatoniny, która opóźnia procesy starzenia.
Na czym polega badanie polisomnograficzne?
Nazwa „polisomnografia” pośrednio wywodzi się od łacińskiego słowa somnos– sen. Badanie snu wykonuje się w szpitalu lub w laboratorium badań snu (w tym drugim przypadku wymaga ona jednodniowej hospitalizacji).
W skład badania polisomnograficznego wchodzą cztery podstawowe badania, odpowiedzialne za analizę różnych procesów zachodzących w organizmie pacjenta podczas snu.
-Elektroencefalografia (EEG) bada bioelektryczne czynności mózgu. Elektrody umieszczone są na głowie pacjenta.
-Elektrokardiografia (EKG) rejestruje czynność serca za pomocą elektrod przymocowanych do klatki piersiowej.
-Elektromiografia (EMG) – to badanie, na podstawie którego oceniana jest praca mięśni i nerwów w czasie snu. Elektrody umieszczane są na kończynach dolnych i podbródku.
-Elektrookulogram (EOG) – polega na monitorowaniu ruchów gałki ocznej. Elektrody przyklejane są w pobliżu oczu.
W badaniu polisomnograficznym wykorzystuje się również inne sprzęty, monitorujące przebieg snu. Na ciele badanego umieszczany jest czujnik pulsoksymetryczny oraz aktygraf. W pobliżu ust mocowany jest czujnik temperatury i przepływu powietrza, jak również specjalny mikrofon, aby słyszeć, jakie dźwięki wydaje chory podczas snu. Dodatkowo na brzuchu i klatce piersiowej umieszczane są pasy oddechowe służące do rejestracji wysiłku oddechowego.
Wszystkie te elementy są rozmieszczone tak, aby nie sprawiały dyskomfortu, nie krępowały ruchów osoby badanej i umożliwiały swobodne wyjście do toalety, jeśli zajdzie taka potrzeba. Sen pacjenta monitoruje kamera. Aby badanie polisomnograficzne dało wiarygodny wynik, musi trwać co najmniej 6 godzin.
Kto powinien wykonać badanie snu?
Podstawowym wskazaniem do wykonania badania snu jest podejrzenie zaburzeń oddychania podczas snu, najczęściej obturacyjnego bezdechu sennego. U osób cierpiących na obturacyjny bezdech senny w czasie snu pojawia się nadmierny spadek napięcia mięśni podniebienia miękkiego wraz z języczkiem, języka oraz tylnej ściany gardła. W zależności od stopnia ich zapadania dochodzi do upośledzenia (hipowentylacji) i okresowego braku przepływu powietrza (bezdechu) przez górne drogi oddechowe, mimo zachowania ruchów oddechowych klatki piersiowej. Nieleczony niesie za sobą poważne skutki zdrowotne, dlatego pod żadnym pozorem nie wolno tego lekceważyć. Symptomy tego schorzenia to senność w ciągu dnia, poranny ból głowy, zaburzenia koncentracji, chrapanie w nocy.
Polisomnografia jest też wskazana u osób z grup zawodowych, w których konieczne jest wykluczenie bezdechów sennych (np. operatorzy maszyn czy kierowcy zawodowi), dla osób cierpiących na bezsenność oraz mających istotny problem z porannym wybudzeniem.
Na podstawie przeprowadzonego badania opracowane jest także często leczenie chrapania oraz monitorowanie terapii bezdechu. Nierzadko badanie wykonuje się także u osób chorych na padaczkę.
Usługi oferowane przez Medicept:
- recepta online – po konsultacji z lekarzem może być wystawiona na leki stałe i doraźne, czy też antykoncepcyjne,
- teleporada lekarska – dzięki niej można otrzymać skierowanie na dalsze badania, receptę na leki, czy też e-zwolnienie, jeżeli lekarz uzna, że pacjent nie jest w stanie wykonywać swoich obowiązków służbowych.
