30 maja obchodzimy Światowy Dzień Chorych na Stwardnienie Rozsiane (SM)- jednej z najczęściej występujących chorób neurodegeneracyjnych mózgu. Chociaż na stwardnienie rozsiane (sclerosis multiplex– SM) wciąż nie ma leku, to wczesne rozpoznanie choroby pozwala w porę wprowadzić odpowiednią terapię opóźniającą postęp schorzenia. Jakie więc wczesne objawy może dawać stwardnienie rozsiane?
Wczesne rozpoznanie
Na całym świecie aż 2,3 mln osób choruje na stwardnienie rozsiane, z czego aż 50 tys. w Polsce. Choroba najczęściej dotyka ludzi młodych, między 20. i 30. rokiem życia, diametralnie zmieniając ich życie. SM to choroba autoimmunologiczna, która ma charakter postępujący i może prowadzić do poważnej niesprawności. W chorobie tej komórki, które mają nas bronić przed zakażeniami wywołanymi na przykład wirusami, mylą się i niszczą osłonki mielinowe nerwów. Istotą choroby jest więc wieloogniskowe (rozsiane) uszkodzenie mózgu i rdzenia kręgowego polegające na zaniku osłonek mielinowych włókien nerwowych (demielinizacja), które powoduje występowanie zróżnicowanych objawów neurologicznych w postaci rzutów i/ lub powolnego postępu choroby. Stopień nasilenia objawów i dynamika ich rozwoju są różne, a przebieg kliniczny bardzo indywidualny. Dlatego tak ważne jest wczesne rozpoznanie stwardnienia rozsianego i podjęcie odpowiedniej terapii, kiedy uszkodzenia komórek nie są jeszcze tak duże. Odpowiednio wcześnie postawione rozpoznanie i włączenie leków spowalnia rozwój choroby.
Wczesne objawy SM- zaburzenia widzenia
Jednym z najwcześniejszych i charakterystycznych objawów SM są zaburzenia widzenia będące efektem pozagałkowego zapalenia nerwu wzrokowego i zmian, jakie zachodzą w nerwie wzrokowym. Schorzenie to manifestowane jest niewyraźnym i zamazanym widzeniem. Wystąpić może też nagłe zaniewidzenie. Objawy mogą wystąpić nagle, mieć postać nawracającą lub narastającą w ciągu kilku dni. Chorzy skarżą się wtedy na bóle gałki ocznej, obraz staje się wyblakły, mniej jaskrawy. Często towarzyszy temu podwójne widzenie, także utrata kontrastu oraz zaburzenia widzenia kolorów (sczególnie zielonego i czerwonego). Jeśli odpowiednio wcześnie wprowadzi się leki, jest szansa na uratowanie wzroku. Niestety, rzadko wiążemy ten problem z poważną chorobą- często dolegliwości te przypisujemy np. zmęczeniu, długotrwałej pracy przed komputerem.
badanie zwroku
Uciążliwe skurcze mięśni i zawroty głowy
Nie należy lekceważyć także uczucia przewlekłego osłabienia, dotkliwych kurczów mięśni, które są najczęstszymi objawami wczesnego stadium stwardnienia rozsianego. Niepokojące są powtarzające się i bolesne uczucia sztywności oraz skurcze mięśni, a ból występuje zwykle na nogach. Pojawiają się także zmęczenie i osłabienie. Część chorych jako pierwsze objawy zgłasza zawroty głowy oraz problemy z utrzymaniem równowagi.
Wczesne objawy SM- problemy z pęcherzem moczowym
Aż 80% chorych skarży się na poważne problemy związane z układem moczowym. Chorzy na SM odczuwają silną konieczność częstego oddawania moczu i parcie na pęcherz. Chorobie towarzyszy także NTM, czyli mimowolne i nieświadome nietrzymanie moczu.
Zaburzenia nastroju i problemy poznawcze
Jednym z wczesnych objawów SM są również zaburzenia poznawcze, częste są problemy z pamięcią, koncentracją, obserwuje się spowolnienie przetwarzania informacji. Występują też zaburzenia nastroju- od rozdrażnienia po euforię, a także gwałtowne napady płaczu oraz śmiechu. Chorzy na SM znajdują się też w grupie ryzyka rozwoju depresji i stanów lękowych.
Najważniejsza jest diagnostyka
U wielu chorych występują też inne objawy zależne od tego, w którym miejscu układu nerwowego doszło do uszkodzenia. SM może zaatakować każdą jego część i każdy nerw. Stąd są pacjenci, którzy jako pierwszy objaw mogą zgłaszać zaburzenia słuchu, napad padaczkowy, drgawki lub drżenie rąk, zaburzenia mowy, wypadanie przedmiotów z rąk i pogorszenie pisma.
Diagnostyka, w razie podejrzenia SM, rozpoczyna się od dokładnego badania neurologicznego. Jest ono niezwykle pomocne w ustaleniu, jakie części układu nerwowego zostały zaatakowane. Nie we wszystkich przypadkach konieczne jest wykonanie punkcji lędźwiowej, której wciąż niepotrzebnie boją się pacjenci. Postęp medycyny jest tak duży, że powikłania są niezmiernie rzadkie i łagodne. Niezbędne jest natomiast wykonanie rezonansu magnetycznego (MR) głowy. W zależności od tego, w jakim odcinku lekarz neurolog podejrzewa zmiany, także MR odpowiedniego odcinka kręgosłupa. Badanie to najlepiej pokazuje zmiany w układzie nerwowym, nawet takie, które nie dają objawów neurologicznych. Bada się również dno oka i wykonuje się badania pomocnicze, takie jak badanie potencjałów wywołanych.
Pamiętaj, aby w przypadku wystąpienia niepokojących objawów, niezwłocznie zgłosić się do lekarza specjalisty, aby jak najszybciej podjąć kroki diagnostyczne i terapeutyczne.
Usługi oferowane przez Medicept:
- recepta online – po konsultacji z lekarzem może być wystawiona na leki stałe i doraźne, czy też antykoncepcyjne,
- teleporada lekarska – dzięki niej można otrzymać skierowanie na dalsze badania, receptę na leki, czy też e-zwolnienie, jeżeli lekarz uzna, że pacjent nie jest w stanie wykonywać swoich obowiązków służbowych.
