Chorobą Addisona nazywa się pierwotną niedoczynność kory nadnerczy. Jest to stan, w którym nadnercza nie produkują wystarczającej ilości hormonów, głównie kortyzolu, który jest niezbędny do życia. Jakie objawy daje to schorzenie?
Nadnercza- za co odpowiadają?
Nadnercza to narządy umiejscowione po obu stronach ciała powyżej nerek. Nadnercza są zbudowane z zewnętrznej kory i wewnętrznego rdzenia. Ich główną funkcją jest produkcja hormonów, takich jak:
-kortyzolu, który bierze udział w odpowiedzi na stres psychiczny i fizyczny (np. zakażenie lub uraz); kontroluje ciśnienie tętnicze oraz odpowiada za regulację stężenia glukozy we krwi oraz za ilość i rozmieszczenie tkanki tłuszczowej w ciele.
-aldosteronu odpowiedzialnego również za kontrolę ciśnienia tętniczego, a ponadto za regulację stężeń sodu i potasu we krwi.
-dehydroepiandrosteronu (DHEA)- jest to główny androgen (męski hormon płciowy) produkowany przez korę nadnerczy, który odgrywa m.in. rolę w rozwoju owłosienia pachowego i łonowego u dzieci w okresie dojrzewania.
Czynność kory nadnerczy (a zwłaszcza wydzielanie kortyzolu) podlega kontroli przysadki, gruczołu położonego w mózgu.
Czym jest choroba Addisona?
Choroba Addisona to zespół objawów wywołanych długotrwałym niedoborem hormonów kory nadnerczy, głównie kortyzolu, wskutek bezpośredniego uszkodzenia nadnerczy.
Do zachorowania dochodzi zwykle w 3. lub 4. dekadzie życia. Kobiety chorują znacznie częściej niż mężczyźni.
Jakie są przyczyny choroby Addisona?
Obecnie najczęstszą (nawet do 90% przypadków) przyczyną choroby Addisona jest proces autoimmunologiczny. Polega on na wytwarzaniu przez organizm przeciwciał, które bezpośrednio niszczą nadnercza. Autoimmunologiczne zapalenie kory nadnerczy powoli i bezboleśnie powoduje degradację narządu.
Do innych, dużo rzadszych przyczyn, należą:
-choroby zakaźne (gruźlica, zakażenie grzybicze, zakażenia towarzyszące AIDS),
-nowotwory (chłoniaki, obustronny rak nadnerczy, przerzuty nowotworowe, np. w przypadku raka nerki, płuca),
-zaburzenia metaboliczne (amyloidoza, hemochromatoza).
Dodatkowo zaburzenia wytwarzania hormonów nadnerczy mogą wynikać z wrodzonego przerostu nadnerczy (uwarunkowanie genetyczne) lub przyjmowania leków hamujących syntezę hormonów nadnerczowych (np. mitotan, ketokonazol, etomidat).
Poza pierwotną niedoczynnością nadnerczy (chorobą Addisona), niedobór hormonów tego gruczołu może wynikać z przyczyn wtórnych. Są one spowodowane uszkodzeniem podwzgórza i przysadki, co prowadzi do niedostatecznej stymulacji nadnerczy.
Jakie objawy daje choroba Addisona?
Choroba Addisona najczęściej manifestuje się mało specyficznie. Objawy nasilają się po zakażeniach, ciężkich urazach i w innych sytuacjach stresowych. Wystąpić mogą: stałe osłabienie, ze skłonnością do okresowych zasłabnięć, łatwa męczliwość i osłabienie mięśni, zła tolerancja wysiłku fizycznego i sytuacji stresowych, chudnięcie, brak apetytu, nudności, luźne stolce, ból mięśni i stawów.
Ciekawym objawem, który może być charakterystyczny dla tej choroby jest chęć spożywania słonych pokarmów.
Ponadto specyficznym objawem choroby Addisona jest ciemnienie skóry, szczególnie w okolicach eksponowanych na światło słoneczne, z brunatnym przebarwieniem łokci, linii zgięć na dłoniach i grzbiecie rąk, otoczek brodawek sutkowych oraz blizn, a także w części przypadków brązowe plamy na błonie śluzowej jamy ustnej.
Występuje również niskie ciśnienie tętnicze i hipotensja ortostatyczna, czyli nagły spadek ciśnienia tętniczego przy wstawaniu z pozycji leżącej lub siedzącej, który może objawiać się krótkotrwałymi zawrotami głowy i zaburzeniami widzenia (np. ciemnością lub „gwiazdkami” przed oczami).
Jak leczy się chorobę Addisona?
Leczenie choroby Addisona polega na przewlekłym, trwającym do końca życia, przyjmowaniu hormonów- glikokortykosteroidów (GKS), mineralokortykosteroidów (MKS) i niekiedy androgenów. Nazywa się to leczeniem substytucyjnym, ponieważ leki mają zastąpić hormony, które u zdrowych ludzi są produkowane przez nadnercza.
Usługi oferowane przez Medicept:
- recepta online – po konsultacji z lekarzem może być wystawiona na leki stałe i doraźne, czy też antykoncepcyjne,
- teleporada lekarska – dzięki niej można otrzymać skierowanie na dalsze badania, receptę na leki, czy też e-zwolnienie, jeżeli lekarz uzna, że pacjent nie jest w stanie wykonywać swoich obowiązków służbowych.
