Brodawki wirusowe, potocznie nazywane kurzajkami, to nieestetyczne zmiany skórne, które najczęściej pojawiają się na stopach i dłoniach. Stanowią częstą przyczynę wizyt w gabinetach dermatologicznych. Mimo że, najczęściej obserwuje się je u dzieci i młodzieży, nie oznacza to wcale, że osoby dorosłe są poza grupą ryzyka. Jak powstają brodawki wirusowe i jakie są sposoby ich leczenia?
Brodawki wirusowe- czym są i jak powstają?
Brodawki wirusowe to powszechnie występujące łagodne zmiany chorobowe, które pojawiają się na skórze i błonach śluzowych. Powstają na skutek infekcji wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV – human papillomavirus). Wirusy z tej grupy mogą być nisko lub wysokoonkogenne. Brodawki należą do grupy wirusów niskoonkogennych, to znaczy że na ogół nie prowadzą do rozwoju nowotworów.
Wirus wnika do skóry człowieka poprzez mikrouszkodzenia naskórka, a następnie namnaża się w komórkach nabłonka. W efekcie, na skórze (po około 2- 6 miesięcy od zakażenia) pojawia się grudka o rogowaciejącej powierzchni. Jej kształt jest zwykle owalny. Ma cielisty, żółtawy lub brązowy odcień a je granice są wyraźnie odgraniczone od otoczenia. Brodawki pojawiają się pojedynczo lub w większych grupach, skupionych zwykle wokół brodawki pierwotnej. Czarne kropeczki, które widoczne są na powierzchni narośli to naczynka krwionośne. Tak zwany korzeń kurzajki, czyli miejsce łączące ją ze skórą. Zawiera naczynia krwionośne odżywiające zmianę.
Kurzajki występują u osób w różnym wieku, jednak najczęściej pojawiają się u dzieci i nastolatków. Choć większość tego typu zmian jest bezbolesna, to brodawki występujące na podeszwach czy w okolicy wałów paznokciowych lub pod paznokciami mogą sprawiać ból i duży dyskomfort. Dla wielu pacjentów kurzajki są nie tylko dokuczliwe, ale mogą również stanowić istotny defekt kosmetyczny.
Rodzaje brodawek wirusowych
Istnieje ponad 100 rodzajów wirusów brodawczaka ludzkiego, które wywołują odmienne zmiany na skórze, błonach śluzowych i narządach płciowych.
Wśród brodawek wirusowych występujących na skórze, wyróżniamy:
-brodawki zwykłe- twarde, szorstkie grudki, których średnica nie przekracza jednego centymetra. Najczęściej występują na dłoniach, na wale okołopaznokciowym lub pod płytką paznokcia.
-brodawki podeszwowe występujące na podeszwach stóp przypominają brodawki zwykłe, ale z reguły są od nich nieco większe, często otacza je zrogowaciały naskórek. W zależności od dokładnej lokalizacji- mogą powodować silny ból podczas chodzenia.
-brodawki mozaikowe tworzą się, gdy brodawki podeszwowe są położone tak blisko siebie, że dochodzi do ich połączenia, zlania się.
-brodawki młodocianych, inaczej płaskie są cieliste i mają gładką powierzchnię. Tworzą się przede wszystkim na twarzy, ewentualnie na dłoniach. Ich charakterystyczną cechą jest układanie się wzdłuż linii zadrapania- jest to tzw. objaw Koebnera.
-kłykciny kończyste- to brodawki powstające w obrębie błon śluzowych. Kłykciny mają formę miękkich narośli, różowych lub szarych. Mogą przybierać kalafiorowaty kształt. Występują w okolicy narządów płciowych (prącie, napletek, moszna u mężczyzn, wargi sromowe, pochwa, szyjka macicy u kobiet) i odbytu. Stosunek oralny może prowadzić do przeniesienia zakażenia na błony śluzowe w rejonie jamy ustnej i gardła.
Czy można zapobiegać brodawkom wirusowym?
Do zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego może dojść w wyniku bezpośredniego kontaktu z osobą zakażoną HPV albo poprzez kontakt z materiałem biologicznym, pochodzącym od zakażonej osoby. Komórki naskórka zainfekowanej osoby mogą się znajdować na ręczniku, na podłodze czy na wszelkich innych przedmiotach codziennego użytku. Miejsca, w których ryzyko zakażenia HPV jest najwyższe to baseny, sauny i siłownie.
Zakażenie HPV jest więc kwestią losową. Zależy przede wszystkim od tego, czy mamy kontakt z wirusem, czy nie, ale też od naszej odporności i zachowania zasad higieny. Mowa tu o tym, aby: nie korzystać z wcześniej używanych przez inne osoby butów; na terenie basenu chodzić zawsze w klapkach; nie korzystać z cudzych ręczników; dbać o higienę osobistą; unikać skaleczeń i otarć skóry stóp; często oglądać stopy; dbać o utrzymanie prawidłowej masy ciała; unikać przemęczenia i stresu. Ponadto, w przypadku osób z osłabioną odpornością lepiej ograniczyć korzystanie z publicznego kąpieliska, do czasu poprawy stanu zdrowia.
Czy istnieją skuteczne sposoby leczenia brodawek wirusowych?
Większość brodawek znika samoistnie w ciągu roku do dwóch lat. Ponieważ jednak wirus się przenosi, mogą powstawać nowe brodawki, w innej lokalizacji.
W aptekach dostępne są bez recepty płyny, żele, kremy, plastry najczęściej oparte na kwasie salicylowym, mlekowym, o działaniu złuszczającym, które mogą systematycznie zmniejszać brodawki.
Zwolennicy medycyny naturalnej polecają natomiast glistnik jaskółcze ziele na kurzajki. Znajdujący się w roślinie sok mleczny wykazuje bowiem działanie przeciwwirusowe i przeciwbakteryjne. Należy jednak zaznaczyć, że długotrwałe stosowanie wyciągów z glistnika jaskółczego ziela może działać alergizująco na skórę.
Kurzajkę można także usunąć inwazyjnymi metodami, do których zaliczają się: chirurgiczne usunięcie (tzw. łyżeczkowanie), krioterapia, laseroterapia czy też elektrokoagulacja. Co ciekawe, w aptekach dostępne są specjalne zestawy do samodzielnego usuwania brodawek metodą krioterapii, czyli wymrażania. Zamrożona kurzajka powinna po około 10 dniach zniknąć, bez pozostawienia po sobie śladu.
Inne usługi oferowane przez Medicept:
- recepta online – po konsultacji z lekarzem może być wystawiona na leki stałe i doraźne, czy też antykoncepcyjne,
- teleporada lekarska – dzięki niej można otrzymać skierowanie na dalsze badania, receptę na leki, czy też e-zwolnienie, jeżeli lekarz uzna, że pacjent nie jest w stanie wykonywać swoich obowiązków służbowych.
