Salicylany jest to grupa substancji, które charakteryzują się obecnością grupy salicylowej. Salicylany mogą występować naturalnie, jak i sztucznie w postaci leków. Kiedyś były stosowane bardzo powszechnie, dziś ich rola we współczesnej medycynie zmalała. Wynika to z faktu wprowadzenia nowszych, bardziej bezpiecznych leków. Niemniej jednak istnieją dalej sytuację w której salicylany pozostają niezastąpione. Salicylany mają działanie przeciwzapalne, przeciwgorączkowe oraz przeciwbólowe. Wykorzystuje się je także w leczeniu niektórych chorób dermatologicznych. Niestety mogą one silnie uczulać i powinny być przyjmowane ze szczególną ostrożnością. Dlaczego tak się dzieje? Co zrobić, kiedy już doszło u nas do reakcji alergicznej?
Jakie leki należą do salicylanów?
Głównym przedstawicielem salicylanów w medycynie jest kwas acetylosalicylowy (ASA) znany szerzej pod nazwą handlową jako aspiryna. Wykorzystywany jest jako lek przeciwbólowy, przeciwgorączkowy oraz przeciwzapalny. Działa on jako inhibitor cyklooksygenazy, która odpowiada za powstawanie stanu zapalnego. Warto podkreślić, że kwas acetylosalicylowy w małych dawkach (75-150 mg) jest wykorzystywany w leczeniu chorób sercowo-naczyniowych. Stosuje się go u osób z przewlekłą niewydolnością tętniczą, po zawałach oraz udarach. Obok kwasu acetylosalicylowego w medycynie zastosowanie znalazł także kwas salicylowy. Jest on wykorzystywany w dermatologii w celu leczenia trądziku, złuszczaniu naskórka, a w wysokich stężeniach także w leczeniu modzeli.
Nietolerancja salicylanów a wstrząs anafilaktyczny
Warto podkreślić, że salicylany mogą być nietolerowane z różnych przyczyn. U niektórych wywołują bóle brzucha oraz ogólne rozbicie. Zdarza się, że u osób chorych na astmę powodują tak zwaną astmę acetylosalicylową. Charakteryzuje się ona zaostrzeniem astmy pod postacią nasilenia duszności oraz kaszlu. Co ciekawe, w przypadku astmy acetylosalicylowej dochodzi także do rozwoju kataru oraz pogorszenia węchu. Wynika to między innymi z faktu pojawienia się polipów w nosie. Najbardziej poważnym zagrożeniem wynikającym z przyjęcia kwasu acetylosalicylowego u osób na niego uczulonych jest pojawienie się silnej reakcji alergicznej, a nawet wstrząsu septycznego.
Uczulenie na salicylany występuje stosunkowo często!
Warto zaznaczyć, że uczulenie na salicylany występuje stosunkowo często. Pamiętaj jednak, że jeżeli przyjmowałeś już kiedyś salicylany i nie wystąpiła u Ciebie reakcja alergiczna, to raczej mało prawdopodobnym jest, aby rozwinęło się u Ciebie uczulenie na aspirynę w przyszłości. Zdarza się jednak, że dochodzi do krzyżowej nietolerancji na salicylany z nietolerancją na inne leki z grupy NLPZ.
Kwas acetylosalicylowy nigdy u dzieci poniżej 12 roku życia!
Kwas acetylosalicylowy, choć w ostatnich latach coraz mniej popularny, często znajduje się w naszych domowych apteczkach. Pamiętaj jednak, że Aspiryny nie należy pod żadnym pozorem podawać dzieciom poniżej 12 roku życia. Takie podanie grozi bowiem rozwinięciem się zespołu Reya. Ryzyko to jest szczególnie wysokie w przypadku chorób wirusowych takich jak świnka czy też odra. Zespół Reya jest to ostra encefalopatia. Jest to tym samym stan zagrożenia życia obarczony nawet 50% śmiertelnością. Na jego objawy składają się biegunka, znaczące przyspieszenie oddechu, kaszel, katar, majaczenie oraz uszkodzenie wątroby.
Salicylany w diecie
Salicylany znajdują się także w warzywach i owocach, a także gotowych posiłkach. Czasami występują tam naturalnie, innym razem zostały użyte w celu konserwacji żywności. Co ciekawe, rośliny celowo produkują salicylany by chronić się przed szkodnikami, grzybami oraz pasożytami. Szczególnie bogate w salicylany są następujące produkty:
- piwo oraz inne napoje alkoholowe na bazie piwa,
- wino – zarówno białe, jak i czerwone,
- kawa,
- majonez, oliwa z oliwek,
- śliwki, kiwi, jabłka,
- brokuły, szparagi.
Jeżeli cierpisz z powodu nietolerancji salicylanów rozsądnym będzie przejście na dietę o niskim stężeniu salicylanów. Wykazano, że taka dieta może skutecznie zredukować objawy nietolerancji salicylanów oraz znacząco poprawić Twoją jakość życia.
Usługi oferowane przez Medicept:
- recepta online – po konsultacji z lekarzem może być wystawiona na leki stałe i doraźne, czy też antykoncepcyjne,
- teleporada lekarska – dzięki niej można otrzymać skierowanie na dalsze badania, receptę na leki, czy też e-zwolnienie, jeżeli lekarz uzna, że pacjent nie jest w stanie wykonywać swoich obowiązków służbowych.
