Schizofrenia należy do tzw. zaburzeń psychotycznych. Są to stany charakteryzujące się zmienionym chorobowo, nieadekwatnym postrzeganiem, przeżywaniem, odbiorem i oceną otaczającej rzeczywistości. W efekcie choroby dochodzi więc do dezorganizacji całej psychiki chorego. Stąd też się wzięła nazwa tego schorzenia, wywodzi się ona bowiem od greckich słów “schizein” (rozszczepić) i “phren” (umysł).
Jaka jest przyczyna schizofrenii?
Jednej, konkretnej przyczyny schizofrenii najprawdopodobniej nie ma. W tak zwanym modelu biopsychospołecznym rozwoju schizofrenii uwzględniono przede wszystkim aspekty biologiczne. Należą do nich czynniki: infekcyjno- immunologiczne, neuromorfologiczne czy też neurochemiczne. Uwagę badaczy skupiają również czynniki psychospołeczne, związane ze środowiskiem pacjenta. Uważa się je za istotne determinanty zachorowania. Jeszcze innym aspektem, który potencjalnie może być przyczyną schizofrenii, są zaburzenia genetyczne.
Czy schizofrenia jest chorobą dziedziczną?
Średnie ryzyko zachorowania na schizofrenię w ciągu całego życia dla całej populacji wynosi około 1% i jest zbliżone zarówno dla kobiet, jak i mężczyzn. Natomiast w rodzinie osoby chorującej m.in. ze względu na wpływ czynników związanych z dziedziczeniem, jest wyższe i zależy od stopnia pokrewieństwa.
W przypadku krewnych I stopnia (np. rodzice, rodzeństwo, dzieci, bliźnięta monozygotyczne) wynosi 6- 48%. Dla krewnych II stopnia (wnuków) ryzyko to wynosi około 5%. Natomiast w przypadku krewnego III stopnia (prawnuków), jest bliższe ryzyku zachorowania w populacji ogólnej i wynosi około 2%.
Należy tu także podkreślić, że pomimo iż ryzyko zachorowania na schizofrenię w rodzinie osoby chorującej jest wyższe, to czynniki biologiczne, w tym podłoże genetyczne, są tylko jednym z istotnych aspektów mogących mieć wpływ na początek i rozwój tej choroby. Pozostałe to szereg aspektów psychologicznych, społecznych i środowiskowych. To m.in. one powodują, że nawet w przypadku bliźniąt jednojajowch o tym samym materiale genetycznym – jedno z nich może zachorować na schizofrenię, a drugie nie.
Dlatego więc schizofrenia nie jest uznawana za chorobę dziedziczną. Czynnik dziedziczny odgrywa rolę w zachorowaniu na schizofrenię, jednak nie jest on jedyny- schizofrenia jest bowiem chorobą wieloczynnikową. Na to, czy ujawni się czynnik dziedziczny i w jakim okresie życia wpływają inne czynniki. Niektóre z nich np. uszkodzenie okołoporodowe czy też zakażenia wirusowe w czasie ciąży- są rozważane jako samodzielne czynniki etiologiczne schizofrenii.
Dziedziczenie podatności na występowanie zaburzeń psychicznych
Wyniki badań zwracają uwagę, że przekazywana jest nie tyle podatność na zachorowanie na schizofrenię, ile skłonność do występowania określonych zaburzeń psychicznych np. związanych z problemami przystosowania, cechami osobowościowymi, innymi zaburzeniami z pogranicza schizofrenii lub psychotycznymi. Badania rodzeństwa osób chorych na schizofrenię wskazują, że istnieją u nich subtelne nieprawidłowości neuropsychologiczne, które zajmują pośrednie miejsce pomiędzy nieprawidłowościami obserwowanymi u chorych na schizofrenię a prawidłowymi funkcjami u osób zdrowych.
Czy schizofrenia jest chorobą dziedziczną- podsumowanie
Jeśli ktoś z rodziny zachoruje na schizofrenię, nie należy więc szukać „winnego za jej powstanie i rozwój”. Schizofrenia bowiem nigdy nie jest efektem pojedynczego (a nawet kilku) błędu (np. w wychowywaniu dziecka), zdarzenia (choćby traumatycznego) czy choroby somatycznej. Jej geneza jest trudna i złożona. Rozwija się w wyniku splotu wielu czynników genetycznych, biologicznych i psychologicznych, które wystąpiły w życiu danej osoby. Poza tym schizofrenia to tak duże cierpienie psychiczne zarówno dla pacjenta, jak i jego rodziny, że nie należy go świadomie pogłębiać, snując niepotrzebne i niezgodne z obecną wiedzą medyczną rozważania. Pamiętajmy, że w przypadku tej choroby szczególne znaczenie ma wzajemna pomoc i szczere wsparcie najbliższych osób.
Usługi oferowane przez Medicept:
- recepta online – po konsultacji z lekarzem może być wystawiona na leki stałe i doraźne, czy też antykoncepcyjne,
- teleporada lekarska – dzięki niej można otrzymać skierowanie na dalsze badania, receptę na leki, czy też e-zwolnienie, jeżeli lekarz uzna, że pacjent nie jest w stanie wykonywać swoich obowiązków służbowych.
