Na Hashimoto cierpi około 2% populacji. Schorzenie to jest najczęstszą przyczyną niedoczynności tarczycy. Badania dowodzą, że na 6 chorych osób, aż 5 z nich to kobiety. Dlaczego tak ważne jest badanie zdrowia tarczycy przed planowaną ciążą?
Czym jest choroba Hashimoto?
Choroba Hashimoto, czyli przewlekłe limfocytowe zapalenie tarczycy, jest chorobą o podłożu autoimmunologicznym. W wyniku nieprawidłowego pobudzenia układu immunologicznego dochodzi do powstawania przeciwciał przeciwko komórkom własnym tarczycy. Powoduje to przewlekłe niebolesne zapalenie tarczycy, powoli (przez lata) niszczące ten gruczoł i prowadzące do zmniejszenia produkcji hormonów. Konsekwencją choroby jest więc często rozwój niedoczynności tarczycy.
Niedobór hormonów tarczycy powinien być bezwzględnie leczony, ponieważ to właśnie one regulują metabolizm oraz pracę serca i układu nerwowego.
Czy Hashimoto utrudnia zajście w ciąże?
Hormony tarczycy współdziałają z estrogenami i progesteronem w utrzymaniu prawidłowej czynności narządów rodnych kobiety. Wpływają w sposób bezpośredni i pośredni na macicę. Z tego powodu u kobiet z zaburzeniami czynności tarczycy pojawiają się zaburzenia miesiączkowania, problemy z płodnością, spadek libido. Zbyt wysokie lub zbyt niskie poziomy hormonów zaburzają cykl miesiączkowy, a przez to dojrzewanie i zagnieżdżenie się komórki jajowej. Szanse na powodzenie rozrodcze u kobiet z chorobami tarczycy wzrasta wraz z prawidłowym ustawieniem hormonów tarczycy.
Hashimoto a ciąża- planowanie ciąży
Choroba Hashimoto nie wyklucza więc macierzyństwa. Jednak już na etapie planowania ciąży należy zadbać o zdrowie tarczycy. Oprócz zwrócenia uwagi na zdrową i bogatoodżywczą dietę oraz racjonalny tryb życia bardzo ważne jest, aby wykonać podstawowe badania laboratoryjne. Należy do nich m.in. pełna diagnostyka tarczycy (obejmuje ona: badania poziomu hormonu TSH, FT3, FT4, poziom przeciwciał anty- TPO oraz anty TG). Otrzymane wyniki należy skonsultować, w kontekście planów koncepcyjnych, z lekarzem.
Hashimoto a ciąża
Hormony tarczycy są kluczowe dla prawidłowego rozwoju mózgu i układu nerwowego dziecka. Podczas pierwszego trymestru ciąży dziecko jest uzależnione od dostaw hormonów tarczycy od matki. Około 12 tygodnia tarczyca dziecka zaczyna pracować samodzielnie, ale nie wytwarza wystarczającej ilości hormonów do 18- 20 tygodnia ciąży.
Niewyrównane poziomy hormonów w pierwszym trymestrze ciąży mogą powodować powikłania w rozwoju płodu, takie jak niska masa urodzeniowa, upośledzenie umysłowe czy zaburzenia oddechowe. Ciężarna jest ponadto narażona na stan przedrzucawkowy, krwotok porodowy, przedwczesny poród i poronienie. Dlatego, tak ważne jest badanie poziomów hormonów tarczycy w trakcie ciąży.
Polskie Towarzystwo Ginekologiczne zaleca, aby badanie poziomu TSH było przeprowadzane co 4-6 tygodni w początkowym okresie ciąży, dodatkowo raz w drugim i raz w trzecim trymestrze ciąży. Zalecane poziomy TSH dla kobiet w ciąży powinny zostać dobrane indywidualnie przez lekarza i brać pod uwagę m.in. stopień zaawansowania ciąży.
Hashimoto po porodzie
Po porodzie konieczne jest dalsze monitorowanie pracy tarczycy. Istnieje bowiem ryzyko wystąpienia poporodowego zapalenia tarczycy. Schorzenie ujawnia się u 10% kobiet w ciągu maksymalnie 12 miesięcy od porodu i ma zazwyczaj charakter przejściowy. Najbardziej narażone są kobiety z dodatnim mianem przeciwciał anty- TPO. Zalecana jest kontrola TSH 6 tygodni, 3, 6 i 12 miesięcy po porodzie.
Hashimoto a ciąża- leczenie
Przyszła mama, chorująca na Hashimoto, powinna być pod stałą opieką ginekologa i endokrynologa. Ponieważ po zapłodnieniu, kiedy zapotrzebowanie na hormony tarczycy rośnie- dawka dotychczas przyjmowanych hormonów powinna zostać zwiększona.
Należy mieć świadomość, iż terapia lewotyroksyną (syntetycznym hormonem tarczycy, którym leczy się chorobę Hashimoto) jest w pełni bezpieczna dla zdrowia dziecka. Nie należy podczas leczenia rezygnować z karmienia dziecka piersią. Lek jest wpisany do kategorii najmniejszego ryzyka lub najbezpieczniejszych dla dziecka.
Dieta w ciąży a zdrowa tarczyca
Okres ciąży zwiększa zapotrzebowanie na wiele witamin i składników mineralnych, co wynika z potrzeby dostarczenia substancji istotnych dla rozwoju dziecka.
Podczas trwania ciąży warto pamiętać o dostarczeniu odpowiedniej ilości jodu do organizmu. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) kobiety w ciąży i karmiące piersią powinny dostarczać codziennie nawet 250 µg jodu. Zarówno zbyt niska (< 220 µg na dzień), jak i zbyt wysoka podaż jodu (> 391 µg na dzień) może negatywnie wpływać na rozwój psychomotoryczny dzieci. Bogate źródła jodu to oprócz fortyfikowanej jodem soli również ryby morskie i owoce morza, nabiał oraz żółtka jaj.
Hashimoto a ciąża- podsumowanie
Hormony tarczycy są kluczowe w rozwoju oczekiwanego dziecka i zachowaniu zdrowia całego organizmu. Wpływają bowiem szczególnie na prawidłowy metabolizm, pracę serca czy układu nerwowego. Niezależnie od tego, czy kobieta planuje ciążę, czy nie, warto regularnie badać poziom hormonów tarczycy. Można w ten sposób uniknąć wielu poważnych konsekwencji zdrowotnych oraz odpowiednio wcześniee podjąć ewentualne leczenie.
Usługi oferowane przez Medicept:
- recepta online – po konsultacji z lekarzem może być wystawiona na leki stałe i doraźne, czy też antykoncepcyjne,
- teleporada lekarska – dzięki niej można otrzymać skierowanie na dalsze badania, receptę na leki, czy też e-zwolnienie, jeżeli lekarz uzna, że pacjent nie jest w stanie wykonywać swoich obowiązków służbowych.
