Cukrzyca jest pierwszą chorobą niezakaźną, która została uznana przez WHO za epidemię XXI wieku. Okazuje się, że co piąty Polak ma problem z zaburzeniami gospodarki węglowodanowej ustroju lub cukrzycą. Doustny test tolerancji glukozy (oral glucose tolerance test- OGTT) jest najczęściej wykonywanym badaniem czynnościowym w diagnostyce cukrzycy i zaburzonej tolerancji glukozy.
Kto powinien wykonać badanie OGTT?
Przebieg zaburzeń gospodarki węglowodanowej, w tym rozwijającej się cukrzycy, potrafi być zdradliwy. Ponad połowa przypadków przebiega bezobjawowo- chorobę wykrywa się przypadkowo lub w badaniach przesiewowych. W efekcie, schorzenia te rozpoznawane są nierzadko na zaawansowanym etapie rozwoju. Kiedy przewlekła hiperglikemia manifestuje się już przez trwałe uszkodzenie wzroku, serca, naczyń krwionośnych, nerwów i mózgu czy nerek. Do typowych, choć nieswoistych, objawów wskazujących na nieprawidłowe stężenie glukozy we krwi, należą: wzmożone pragnienie; wielomocz; wzmożona senność (szczególnie po posiłku); owrzodzenia lub rogowacenia na skórze; stany zapalne układu moczowo- płciowego. W razie wystąpienia takich dolegliwości warto zwrócić się do lekarza i wykonać badanie OGTT.
U ~85% chorych na cukrzycę współistnieje otyłość, najczęściej typu brzusznego; często nadciśnienie tętnicze i zaburzenia lipidowe. Dlatego, w przypadku występowania wymienionych schorzeń należy regularnie monitorować glikemię.
Na czym polega doustny test tolerancji glukozy?
Badanie polega na pobraniu od pacjenta próbki krwi żylnej, w celu oznaczenia stężenia glukozy we krwi. Następnie badany wypija roztwór 75 g czystej glukozy rozpuszczonej w 300 ml wody. Po upływie 120 minut ponownie pobiera się od pacjenta próbkę krwi żylnej celem oznaczenia stężenia glukozy. Ważne, aby dwugodzinny okres pomiędzy wypiciem roztworu a pobraniem krwi osoba badana spędziła w spoczynku, w miejscu wykonywania testu. Nawet najmniejszy wysiłek fizyczny może istotnie zafałszować otrzymane wyniki badania.
Cukrzyca u kobiet w ciąży
Każda kobieta podczas ciąży narażona jest na tzw. cukrzycę ciążową. Dlatego krzywa cukrowa (badanie OGTT) w ciąży stanowi badanie obowiązkowe. Wykonuje się je pomiędzy 24. a 28. tygodniem ciąży. Jego przebieg różni się od standardowego jedynie tym, iż krew pobierana jest dodatkowo w 60 minucie od wypicia roztworu. Przyjęte są też inne normy wyniku badania dla tej grupy kobiet.
OGTT- jak się przygotować?
Na doustny test obciążenia glukozą należy zgłosić się na czczo- ostatni posiłek powinno przyjąć się na 8 godzin przed badaniem. Ponadto, na dobę przed badaniem pacjent nie powinien pić alkoholu, palić papierosów ani podejmować bardzo dużego wysiłku fizycznego- wszystkie te zachowania mogą zmienić wynik badania.
Nie należy też zmieniać przed badaniem swoich nawyków żywieniowych, eliminując z diety węglowodany czy wprowadzając ograniczenia kaloryczne. To również może istotnie wpłynąć na niewiarygodny wynik badania OGTT. Pamiętaj też, aby poinformować lekarza lub osobę wykonującą test o przyjmowanych lekach. Niektóre z nich (GKS, diuretyki tiazydowe, niektóre β- blokery) mogą zwiększać glikemię.
Kiedy nie można wykonać testu OGTT?
Badania nie można wykonać, jeśli nie została spożyta cała objętość przygotowanego roztworu glukozy, lub też został on przez pacjenta zwymiotowany. Wykonanie testu wyklucza także aktywna infekcja, wyczerpanie organizmu, stan po urazie, przyjmowanie leków wpływających na stężenie glukozy we krwi, zespół upośledzonego wchłaniania oraz stan po usunięciu żołądka.
Czy można dodać sok z cytryny do roztworu glukozy?
Dla wielu pacjentów smak podawanego roztworu jest bardzo nieprzyjemny, a w skrajnych wypadkach może nawet wywołać odruch wymiotny. Popularnym sposobem na polepszenie jego smaku jest dociśnięcie do kubka soku z cytryny. Producenci leków wprowadzili na rynek również smakowe glukozy. Nie ma jednak jednoznacznego stanowiska Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego na temat możliwego wpływu soku z cytryny czy glukoz smakowych na wynik OGTT. Dlatego, najlepiej jest zapytać w miejscu badania, czy takie produkty są w danym miejscu dozwolone (zależy to często od posiadanego sprzętu i preferowanych technik danego laboratorium).
Interpretacja badania OGTT:
→wynik jest prawidłowy, jeżeli poziom cukru w 120 minucie po wypiciu roztworu wynosi <140 mg% (7,8 mmol/l)
→nietolerancja węglowodanów (czyli stan zagrożenia cukrzycą), jeżeli poziom cukru w 120 minucie wynosi od 140 do 199 mg% (7,8-11,1 mmol/l)
→cukrzycę rozpoznaje się, jeżeli stężenie glukozy w 120 minucie jest równy lub powyżej 200 mg% (11,1 mmol/l).
Usługi oferowane przez Medicept:
- recepta online – po konsultacji z lekarzem może być wystawiona na leki stałe i doraźne, czy też antykoncepcyjne,
- teleporada lekarska – dzięki niej można otrzymać skierowanie na dalsze badania, receptę na leki, czy też e-zwolnienie, jeżeli lekarz uzna, że pacjent nie jest w stanie wykonywać swoich obowiązków służbowych.
