Zespół jelita drażliwego (“jelito drażliwe”, IBS z ang. Irritable Bowel Syndrome) jest częstą i nawracającą chorobą jelita cienkiego i grubego. Schorzenie to pomimo dobrego rokowania istotnie pogarsza jakość życia dotkniętych nim osób. Z IBS zmaga się na świecie około 11% populacji. W tym 2-krotnie częściej kobiet, najczęściej <50. rż. Jak objawia się IBS, jakie są jego przyczyny i sposoby leczenia?
Jelito drażliwe- przyczyny
Przyczyna zespołu jelita drażliwego nie została jednoznacznie stwierdzona, jednak gastroenterolodzy są przekonani, że jego występowanie jest wieloczynnikowe. Zakłada się, że mają tu znaczenie aspekty, takie jak:
Zaburzenia regulacji osi mózg- jelito
Objawiają się wzmożonym reagowaniem na stres i zmienionym odczuwaniem bodźców z narządów układu pokarmowego. Wykazano zmiany aktywności w obszarach kory mózgowej odpowiedzialnych za odczuwanie bólu. Ponadto, u 80% pacjentów występują zaburzenia psychiczne (zaburzenia osobowości, niepokój, depresja).
Wzmożenie czucia trzewnego
Rozumie się przez to wzmożone odczuwania bodźców z narządów wewnętrznych, a przez to zaburzenia motoryki przewodu pokarmowego. Organizm reaguje nadwrażliwie na bodźce takie jak posiłek czy właśnie stres.
Dysbioza
To zaburzenia składu mikrobioty jelitowej, czyli zespołu mikroorganizmów, które bytują w przewodzie pokarmowym. Zaburzenia te mogą być np. skutkiem stosowania antybiotyków lub wystąpić w przebiegu zespołu rozrostu bakteryjnego.
Przebycie biegunki infekcyjnej
To utrzymujące się objawy żołądkowo- jelitowe pomimo wyeliminowania drobnoustroju, który spowodował infekcję.
Uwarunkowania genetyczne
Ryzyko wystąpienia dolegliwości jest większe, jeśli choroba występowała już u innych członków rodziny.
Czynniki dietetyczne
Łatwo fermentujące krótkołańcuchowe węglowodany (fruktoza, laktoza, poliole) mogą wpływać na nasilenie objawów zespołu jelita drażliwego.
Jelito drażliwe- objawy
Przebieg zespołu jelita drażliwego jest przewlekły i nawracający, co oznacza, że objawy mogą ustępować i pojawiać się ponownie w różnych odstępach czasu.
Podstawowym objawem zespołu jelita drażliwego jest ból brzucha. Może być on stały lub nawracający. Może występować w dowolnej okolicy, ale najczęściej pojawia się w podbrzuszu. Jego charakter potrafi być bardzo zróżnicowany o różnym nasileniu, mimo to prawie nigdy nie wybudza w nocy.
Inne możliwe objawy to: biegunka lub zaparcia; wzdęcia; domieszka śluzu w kale; nudności i wymioty; zgaga; zaburzenia nastroju lub lęk/ stany depresyjne; zaburzenia miesiączkowania i częste oddawanie moczu.
Jak widać- objawy IBS są niecharakterystyczne i mogą pojawiać się w wielu innych chorobach. Dlatego, w przypadku ich wystąpienia, należy udać się na wizytę do lekarza, aby poznać przyczynę dolegliwości.
Jelito drażliwe- jak stawiana jest diagnoza?
W przypadku pojawienia się objawów sugerujących IBS należy udać się na konsultację lekarską do lekarza rodzinnego lub gastroenterologa. Lekarz zbierze dokładny wywiad dotyczący przebiegu dolegliwości, charakteru objawów i ich nasilenia, związku z określonymi sytuacjami (np. stresem, posiłkiem), a także chorób jelita występujących w rodzinie. Następnie zbada pacjenta. W przypadku podejrzenia zespołu jelita drażliwego może zlecić dodatkowe badania, takie jak: badanie morfologii krwi, CRP, hormonów tarczycy, badania krwi w kierunku celiakii, test oddechowy w kierunku zespołu rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego, test tolerancji laktozy lub 2-tygodniowa próba stosowania diety bezlaktozowej i inne. U niektórych osób konieczne może okazać się wykonanie kolonoskopii, a także gastroskopii.
Jak leczyć zespół jelita drażliwego?
Leczenie zespołu jelita drażliwego polega przede wszystkim na łagodzeniu jego objawów, ponieważ często trudne jest znalezienie czynnika wywołującego i tym samym leczenie przyczynowe.
Postępowanie terapeutyczne obejmuje zarówno przyjmowanie środków farmakologicznych (leki objawowe, często też probiotyki), jak i zmianę diety oraz stylu życia. Czasami, kiedy objawy powiązane są ze stresem lub zaburzeniami emocjonalnymi, uzasadnione jest wprowadzenie leczenia psychologicznego.
Podsumowując
Zespół jelita drażliwego jest chorobą przewlekłą i nawracającą, której przyczyny nie zostały ściśle określone. Choroba ma jednak łagodny przebieg i nigdy nie prowadzi do wyniszczenia ani innych poważnych konsekwencji. Jednak ze względu na swój uciążliwy przebieg, obniżający jakość życia, powinna być odpowiednio leczona pod okiem lekarza.
Usługi oferowane przez Medicept:
- recepta online – po konsultacji z lekarzem może być wystawiona na leki stałe i doraźne, czy też antykoncepcyjne,
- teleporada lekarska – dzięki niej można otrzymać skierowanie na dalsze badania, receptę na leki, czy też e-zwolnienie, jeżeli lekarz uzna, że pacjent nie jest w stanie wykonywać swoich obowiązków służbowych.
